Levende donor levertransplantatie bij Erasmus MC

Wat is leverdonatie bij leven?

Tijdens de procedure voor leverdonatie bij leven wordt bij een levend persoon een deel van de gezonde lever weggenomen en getransplanteerd naar een patiënt ter vervanging van een ongezonde lever. Deze ingreep is mogelijk omdat de lever een uniek vermogen heeft om weer aan te groeien tot zijn oorspronkelijk grootte. We noemen dit het vermogen tot regeneratie.
De donor is de persoon die de lever afstaat, bijvoorbeeld een deel van de lever. De ontvanger is de persoon die wacht op een levertransplantatie.
De wachttijd voor het ontvangen van een lever na overlijden van een donor (postmortale levertransplantatie) is onvoorspelbaar. Tijdens het wachten op een donororgaan kan de leverziekte verslechteren en de ontvanger zelfs overlijden.
Leverdonatie bij leven is een van de manieren waarop een ontvanger een levertransplantatie kan krijgen. Deze vorm van donatie is planbaar en kan het overlijden van de potentiële kandidaat voor levertransplantatie voorkomen.

Voordelen en risico's!

Levertransplantatie met een levende donor heeft verschillende voordelen, waaronder:

• de grootste kans op een succesvol transplantatieresultaat;
• de mogelijkheid van preventieve transplantatie;
• voorkomen van een lange wachttijd op de wachtlijst voor postmortale levertransplantatie;
• betere planning van donatie en transplantatie operatie; omdat de transplantatiedatum van tevoren bekend is, kan de operatie worden gepland op een voor beide partijen geschikt moment;
• een over het algemeen sneller herstel en betere resultaten op lange termijn, omdat een gezond deel van de lever wordt getransplanteerd;
• toename van het aantal beschikbare organen voor mensen op de wachtlijst.

Aan elke operatie zijn risico's verbonden. Ons levende donor levertransplantatieteam heeft uitgebreide ervaring met levende donor levertransplantatie, waardoor het risico voor zowel donoren als ontvangers wordt verminderd en zo laag mogelijk is. Het komt zelden voor dat bij een donor een complicatie optreedt die verdere medische of chirurgische behandeling vereist.

Potentiële risico's van leverdonatie bij leven:

• Gallekkage – dit treedt op bij een klein aantal levende donoren en verdwijnt meestal vanzelf. Soms is voor herstel het inbrengen van een drain in de lever nodig.
• Infectie - bij sommige donoren treedt een infectie van de operatiewond op. Als dit gebeurt, wordt u door ons transplantatieteam nauwgezet gecontroleerd om gezondheidsproblemen te minimaliseren.
• Orgaanschade of andere problemen - leverdonatie bij leven kan in zeer zeldzame gevallen orgaanschade of orgaanfalen, andere complicaties of zelfs overlijden van de donor tot gevolg hebben.

Hoe kan ik meer te weten komen over leverdonatie bij leven?

We begrijpen dat het een erg lastig besluit kan zijn om orgaandonor te worden. Ons transplantatieteam ondersteunt u bij elke stap van het donatieproces.

We geven u uitgebreide voorlichting over:

• de vereisten om donor te kunnen worden;
• het proces van leverdonatie bij leven;
• voordelen en risico's van levende donor levertransplantatie;
• veelgestelde vragen

Wie kan donor worden?

Criteria en vereisten voor leverdonatie bij leven

Een potentiële donor moet aan de volgende criteria en vereisten voldoen:

• leeftijd tussen 18 en 55 jaar;
• een uitstekende lichamelijke en geestelijke gezondheid;
• een BMI lager dan 33;
• geen actief drugsgebruik of misbruik van andere middelen;
• altruïstische wens om een positieve bijdrage te leveren aan het leven van iemand anders;
• geschikte match met de ontvanger.

Hoe kan ik een leverdonor bij leven worden?

Levende donoren kunnen een deel van hun lever doneren aan een bekende patiënt met wie ze al dan niet verwant zijn. We noemen dit gerelateerde of ongerelateerde gerichte donatie. Een altruïstische donatie aan een onbekende ontvanger noemen we een ongerelateerde, ongerichte donatie. De lever groeit na donatie in ongeveer drie maanden aan naar haar oorspronkelijke grootte. Elke donatie is anders. Ons ervaren transplantatieteam begeleidt u tijdens het gehele donatieproces.

Een potentiële donor kan tot aan de laatste minuut voor de operatie en zonder opgaaf van redenen afzien van donatie!

Beoordeling voorafgaand aan donatie

De coördinator van het levende donor levertransplantatieteam kan informatie verstrekken over levende donatie en het beoordelingsproces.

Tijdens het proces rond leverdonatie bij leven heeft u afspraken met de volgende artsen en andere medewerkers van het transplantatieteam:

• levertransplantatiechirurg;
• transplantatiehepatoloog (leverarts);
• coördinator van het levende donor levertransplantatieteam;
• pleitbezorger van het levende donor levertransplantatieteam;
• maatschappelijk werker van transplantaties;
• transplantatiepsycholoog;
• anesthesioloog.

Andere noodzakelijke onderzoeken zijn onder andere:

• radiologische beelden van de lever;
• echo van het hart (echocardiogram) en een hartfilmpje (ECG);
• röntgenfoto van de longen en longfunctietests, beide niet-invasief;
• leverbiopsie;
• bloedonderzoek om de volgende aandoeningen uit te sluiten:
  • overdraagbare ziekten (zoals hepatitis, HIV);
  • onderliggende leverziekten (zoals leververvetting);
  • andere ernstige medische aandoeningen die leverdonatie voor u of de ontvanger onveilig kunnen maken.

De beoordelingsfase duurt ongeveer twee weken, maar kan in speciale omstandigheden worden versneld.

Chirurgische procedure van leverdonatie

Op de dag van de operatie wordt u opgenomen in het ziekenhuis en ontmoet u de chirurg en de anesthesioloog die de levertransplantatie uitvoeren.
Familieleden kunnen in het ziekenhuis wachten en worden na de operatie op de hoogte gebracht van het verloop. De volledige chirurgische procedure duurt over het algemeen vijf tot zeven uur.

De chirurg maakt een snede in de buik om een deel van de lever veilig te lokaliseren en te verwijderen. Tot 70% van de lever kan worden gedoneerd, afhankelijk van de lichaamsomvang van de ontvanger. De galblaas wordt ook verwijderd.

Als u op enig moment voorafgaand aan de operatie niet zeker weet of u verder wilt gaan met de donatie, kunt u uw toestemming voor de operatie te allen tijde intrekken. Als op enig moment tijdens de operatie de chirurgen oordelen dat u een risico loopt of dat uw lever niet geschikt is voor transplantatie, wordt de operatie afgebroken.

Verblijf in het ziekenhuis

Elke donor is anders, maar de gebruikelijke duur van ziekenhuisopname is vijf tot zeven dagen. Na de operatie blijft een drain in de buik achter om gedurende de eerste drie tot vier dagen na de operatie overtollige vloeistoffen af te voeren.
De meeste donoren kunnen na een week weer normale, licht huishoudelijke taken uitvoeren en over het algemeen na vier tot zes weken weer gewoon aan het werk gaan.

Controles na de donatie

Na ontslag uit het ziekenhuis heeft u een aantal afspraken met uw chirurg en huisarts.

Het afsprakenschema wordt afgestemd op de individuele behoeften van de donor, maar is meestal als volgt:

• één week en vier weken na ontslag uit het ziekenhuis;
• drie maanden na ontslag;
• zes maanden na ontslag;
• een jaar na ontslag;
• afspraken daarna voor zover vereist.

De lever begint een week na de operatie te regenereren en is binnen twee tot drie maanden weer volledig hersteld.
Het levende donor levertransplantatieteam van Erasmus MC staat voor u klaar om vóór, tijdens en na de leverdonatie uitgebreide informatie aan potentiële levende leverdonoren te verstrekken. Ons doel is om levende donor levertransplantaties volgens de allerhoogste normen en veilig en succesvol uit te voeren, voor zowel potentiële donors als ontvangers.

De veiligheid van de donor staat voorop!